Se calcula que existen en el mundo un millón y medio de especies animales, de las que los artrópodos representan el 86 % de la biodiversidad. Alrededor de un millón de especies son de insectos, unas 100.000 de arácnidos, 11.500 de miriápodos y unas 47.000 de crustáceos. Pero seguramente existen muchos más insectos, de los que se estima que quedan unos 30 millones de especies más por descubrir, ya que son el grupo más diverso y abundante de seres vivos del planeta. Por ejemplo, de cada tres especies de animales dos son insectos y se ha considerado que por cada persona existen 300 millones de individuos de estos animales. Además, han colonizado todos los medios, aéreo, terrestre y acuático y, excepto en el medio marino, donde solo se encuentran unas pocas especies, y las zonas extremas polares, los insectos llegan a grandes altitudes y a profundidades del medio edáfico y cavernícola, y se reparten, desde el Ecuador, a lo largo de todas las latitudes del planeta.

En términos económicos, su valor es altísimo. Por ejemplo, de cada euro que produce un cultivo de manzana, unos 92 céntimos (incluso su total) proceden del servicio de polinización por insectos, entre 80 y 99 céntimos en arándanos, 78 céntimos en el kiwi y casi 50 céntimos en la fresa (Losey & Vaughan, 2006; Miñarro et al., 2018) y suponen 2.400 millones de euros de valor asociado a la agricultura española (FAO, 2016). Por otro lado, de acuerdo con la FAO (2013), la ingesta de insectos complementa la dieta de aproximadamente 2.000 millones de personas y se trata este de un hábito que siempre ha estado presente en la conducta alimentaria de los seres humanos. En Papúa, Nueva Guinea, las mariposas son un recurso incluido en su Constitución, con el que comercian y al que protegen, ya que les produce altos beneficios económicos.

Vistas tales cifras, aunque solo se midiera en número de especies y de individuos, ya podría inducirse que los insectos juegan un extraordinario y valioso papel en nuestras vidas y que desempeñan roles clave en la polinización, en la degradación de residuos, en el ciclo de nutrientes, en las cadenas alimenticias de las aves y otros insectívoros, que son uno de los pilares de nuestros ecosistemas y bioindicadores de calidad, así como que nos proporcionan alimentos y otros productos no alimentarios como biocombustibles o fibras y son símbolos de identidad y patrimonio cultural y natural. Pero este papel, y sus muchos otros servicios, es tan generalmente desconocido, infravalorado y menospreciado como indudablemente es irremplazable. Curiosamente, la percepción negativa que la sociedad tiene de estos seres es injusta y errónea, porque no son más de un 2 % los insectos perjudiciales.

La Península Ibérica por su situación geográfica, su carácter peninsular y sus vicisitudes biogeográficas es uno de los territorios con mayor diversidad de artrópodos de Europa y una de las zonas más ricas en insectos, si bien se desconoce el estado de conservación de gran parte de esta fauna, una demanda histórica de la sociedad científica que sigue sin cubrirse en la actualidad, incluso en grupos de alta utilidad como los insectos polinizadores, los insectos edáficos o los insectos saproxílicos (Stefanescu et al., 2018; Ramírez-Hernández et al., 2015; Trabajo Colaborativo, 2019).

Calcúlase que existen no mundo un millón e medio de especies animais, das que os artrópodos representan o 86% da biodiversidade. Aredor dun millón de especies son de insectos, unhas 100.000 de arácnidos, 11.500 de miriápodos e unhas 47.000 de crustáceos. Mais seguramente existen moitos máis insectos, dos que se coida que quedan uns 30 millóns de especies máis por descubrir, xa que son o grupo máis diverso e abundoso de seres vivos do planeta. É exemplo, de cada tres especies de animais dou son insectos e considerouse que por cada persoa existen 300 millons de individuos destos animais. Ademais, colonizaron tódos os medios, aéreo, terrestre e acuático e, excepto no medio marino, onde só se atopan unhas poucas especies, e as zonas extremas polares, os insectos chegan a grandes altitudes e a profundidades do medio edáfico e cavernícola, e repártense, desde o Ecuador, ao lango de todas as latitudes d planeta.

En termos económicos, o seu valor é altísimo. Por exemplo, de cada euro que produce un cultivo de mazá, uns 92 céntimos (mesmo o seu total) proceden do servizo de polinización por insectos, entre 80 e 99 céntimos en arandos, 78 céntimos no kiwi e case 50 céntimos no amorodo (Losey & Vaughan, 2006; Miñarro et ao., 2018) e supoñen 2.400 millóns de euros de valor asociado á agricultura española ( FAO, 2016). Doutra banda, de acordo coa FAO (2013), a inxesta de insectos complementa a dieta de aproximadamente 2.000 millóns de persoas e trátase este de un hábito que sempre estivo presente na conduta alimentaria dos seres humanos. En Papúa, Nova Guinea, a bolboretas son un recurso incluído na súa Constitución, co que comercian e ao que protexen, xa que lles produce altos beneficios económicos.

Vistas tales cifras, aínda que só medísese en número de especies e de individuos, xa podería inducirse que os insectos xogan un extraordinario e valioso papel nas nosas vidas e que desempeñan roles crave na polinización, na degradación de residuos, no ciclo de nutrientes, nas cadeas alimenticias das aves e outros insectívoros, que son un dos piares dos nosos ecosistemas e bioindicadores de calidade, así como que nos proporcionan alimentos e outros produtos non alimentarios como biocombustibles ou fibras e son símbolos de identidade e patrimonio cultural e natural. Pero este papel, e os seus moitos outros servizos, é tan xeralmente descoñecido, infravalorado e menosprezado como indubidablemente é insubstituíble. Curiosamente, a percepción negativa que a sociedade ten destes seres é inxusta e errónea, porque non son máis dun 2% os insectos prexudiciais.

A Península Ibérica pola súa situación xeográfica, o seu carácter peninsular e as súas vicisitudes bioxeográficas é un dos territorios con maior diversidade de artrópodos de Europa e unha das zonas máis ricas en insectos, aínda que se descoñece o estado de conservación de gran parte desta fauna, unha demanda histórica da sociedade científica que segue sen cubrirse na actualidade, mesmo en grupos de alta utilidade como os insectos polinizadores, os insectos edáficos ou os insectos saproxílicos (Stefanescu et ao., 2018; Ramírez-Hernández et ao., 2015; Traballo Colaborativo, 2019).